Veel mensen, waartoe ik ook behoorde, hebben minder moeite met het eten van vis dan koeien, varkens en kippen. Wellicht komt dit doordat we ons meer kunnen identificeren met zoogdieren dan met vissen.

Toch is het eten van vis een groot probleem. Zowel voor onze gezondheid en de vissen, maar zeker voor het milieu.

In dit artikel ga ik dan ook proberen uit te leggen waarom het beter is om te stoppen met het eten van vis.

SEASPIRACY: Waarom het eten van vis niet duurzaam is

Grote kans dat je de documentaire Cowspiracy hebt gezien (zo niet, dit is een MUST-SEE. Je kunt de verkorte versie hier bekijken). In de documentaire wordt al kort aandacht besteed aan de visvangst en wat voor impact het heeft op ons klimaat.

Er is echter ook een documentaire op Netflix te zien die enkel over vis gaat: Seaspiracy. Eigenlijk vat deze documentaire alles samen waarom het niet duurzaam en gezond is om vis te blijven eten.

Ik vraag je dan ook om in ieder geval de trailer te bekijken:

Enkele feiten over onze oceanen

74% van alle soorten op aarde leeft in de oceaan en slechts 5% van alle oceanen zijn door ons in kaart gebracht.

Een van de belangrijkste organismen die op aarde leven zijn fytoplankton. Fytoplankton zijn microscopisch kleine zeeplanten die 80% van alle zuurstof op aarde produceren.

Dat betekent dat elke 10 keer dat je hebt ingeademd er 8 uit de oceaan komen.

Je begrijpt dat deze micro organismen fundamenteel belangrijk zijn voor al het leven op aarde. Als zij ooit zouden uitsterven zouden alle andere soorten op aarde ook uitsterven, waaronder ook wij, de mens.

Veel vissen zijn ook afhankelijk van de fytoplankton aangezien dit hun grootste voedselbron is.

Hoe gezonder de oceanen zijn, des te meer fytoplankton er zal zijn. En hoe meer fytoplankton er is, des te meer zeedieren er zullen zijn.

Alles is met elkaar verbonden

Het hele ecosysteem in de oceaan is op deze manier met elkaar verbonden. Zo eten walvissen bijvoorbeeld plankton, andere kleine vissen en zeedieren.

Maar dit doen ze door diep in de oceaan te duiken. Omdat ze uiteindelijk weer zuurstof nodig hebben en dus naar de oppervlakte terugkeren, zorgen ze voor een enorme stroming in de oceaan.

Dit zorgt er weer voor dat plankton koolstofdioxide en andere elementen kan opnemen uit de lucht en dit weer kan omzetten in zuurstof.

De mens echter, neemt alleen maar uit de oceaan en geeft niks terug.

Hierdoor raakt de symbiotische balans die heerst binnen de oceanen verstoord.

Het is een typisch voorbeeld van de hebzucht van de mens. Ze vermoorden walvissen, zeehonden en andere roofdieren omdat ze claimen dat deze dieren hun vis opeten.

Maar door de walvissen, zeehonden en andere roofdieren juist in leven te houden zou er meer vis in de zee zijn doordat de symbiotische balans niet verstoord raakt.

Een paar cijfers over visvangst

Jaarlijks worden er ongeveer 2.700.000.000.000 (2,7 TRILJOEN) vissen gevangen. 40% Daarvan is ‘bijvangst’ en 30% daarvan wordt gebruikt om andere dieren te voeden, wat mensen vervolgens weer eten als vlees, zuivel of eieren.

Sterker nog, er worden zoveel zeedieren verwerkt in het voedsel dat bestemd is voor vee dat koeien, varkens en kippen nu officieel de grootste zee roofdieren ter wereld zijn.

Toch houden organisaties zoals het WWF en Oceana zich vast aan het romantische plaatje van duurzame visserij. (In het filmpje wordt het WWF genoemd, maar op hun website zag ik dat ze hun visie hebben bijgesteld)

Hierdoor blijven onbewuste consumenten onbekend met de echte uitbuiting en kosten voor de oceaan en de dieren.

Bovendien kunnen we niet voorbij gaan aan het feit dat vooraanstaande wetenschappers en onderzoekers zeggen dat duurzame visserij vrijwel onmogelijk is gezien de overweldigende schuld die we hebben met de oceaan.

Maar hoe zit het dan met schaaldieren, zoals garnalen?

Van alle soorten die de mens uit de oceaan haalt is niets zo verwoestend voor de zeedier bevolking als de garnalenvisserij.

Momenteel zijn garnalen verantwoordelijk voor 2% van al het gewicht van de dieren die uit de zee worden gehaald. Toch zorgen ze voor een derde van de wereldwijde bijvangst.

Bijvangst is een van de ergste dingen die gebeurt in de visserij.

In sommige gevallen wordt er voor elke kilo garnalen, twintig kilo bijvangst van dieren die niet nodig zijn gevangen. Niet bepaald duurzaam. Toch liggen deze garnalen in de supermarkten en restaurants van Azië, Europa en de VS.

Zorgt kweekvis niet voor herstel van de oceaan?

Nee, het maakt zaken alleen maar erger. Om kweekvis te voeden wordt wilde vis, ook wel ‘trash vis’ genaamd, gevangen en vermalen tot visvoer. Deze trashvis bestaan vaak uit jonge vissoorten die belangrijk zijn voor het milieu.

Op deze manier wordt zo’n 4.000 kilo in het wild gevangen vis gebruikt om visvoer te maken waarmee zo’n 500 kilo garnalen gekweekt kan worden. Iedereen die kan rekenen snapt dat het lange-termijn effect van deze verwoesting eindeloos is.

Door vis te eten support je slavernij

In Zuidoost Azië zijn de zeeën zo leeg gevist dat vissers, ondanks dat ze meer en harder werken, steeds minder vis vangen.

Dit is zeker een probleem in Thailand waar vissers nu nog maar 14% vangen van wat ze 50 jaar geleden vingen.

Hierdoor zijn de winsten gedaald en wijken vishandelaren uit naar beschermde gebieden om daar illegaal te vissen.

Ook worden jonge mannen en vrouwen in Thailand ontvoerd, gedrogeerd en onbewust op schepen gezet waar ze soms jarenlang als slaaf moeten werken 1 1. https://www.theguardian.com/global-development/2016/feb/25/slavery-trafficking-thai-fishing-industry-environmental-justice-foundation × .

Dit alles om de kosten te drukken, de winstmarge te kunnen behouden en ervoor te zorgen dat wij onze vis tegen bodemprijs bij sommige supermarkten kunnen kopen.

Het slachten van vis

Veel mensen, waaronder ik ook, kunnen de beelden van zoogdieren die geslacht worden niet aanzien. Het voelt niet goed.

Toch is het met vis niet veel anders. Sterker nog, vaak lijden vissen nog meer dan zoogdieren voordat ze geslacht worden.

Voordat vissen worden geslacht, worden ze vaak eerst verdoofd waarbij de volgende methoden gebruikt worden:

  • Een klap op het hoofd
  • Elektrische bedwelming
  • Onderdompelen in koud water
  • Vergassing met kooldioxide

Er is geen bewijst dat aantoont dat de vissen ook echt buiten bewustzijn zijn voordat hun kieuwen worden doorgesneden.

De volgende methoden worden gebruikt om de vissen te doden (zowel wilde als gekweekte vis):

  • Verstikking, waarbij de vis uit het water wordt gehaald zodat hun kieuwen het begeven en ze stikken. Het kost sommige vissen, zoals forel, op deze manier tien minuten om te sterven.
  • De slagaders van de kieuwen doorsnijden is een andere methode waarbij het meestal vier minuten duurt voordat de vis sterft.
  • De laatste twee methodes zijn onthoofding of levend koken, waarbij het zeedier vaak nog leeft en bij bewustzijn is en door de eindgebruiker gedood wordt.

“Vis eten is rechtvaardig want het zijn toch maar domme wezens”

Sommige mensen proberen het eten van vis te rechtvaardigen op basis van zijn schijnbare gebrek aan intelligentie, geheugen en het vermogen om pijn te voelen.

Uit onderzoek blijkt dat veel vissoorten accurate herinneringen hebben die meerdere dagen, of zelfs jaren kunnen duren in het geval van migrerende zalm.

Sommige vissen migreren door duizenden kilometers oceaan om te paren op de exacte plaats waar ze geboren zijn.

Verder reageren vissen op stress en bedreigende situaties door van kleur of beweging te veranderen.

In Finding Nemo leven we allemaal mee met Nemo en Dory, maar in het echt hebben vissen daadwerkelijk gevoel en herinneringen.

Maar vis is toch gezond?

De vervuiling in onze oceanen hoopt met de dag op en er zijn inmiddels bepaalde zones waar al het afval bij elkaar geclusterd zit door de stromingen van de oceaan.

De grootte van deze zones is lastig te bepalen doordat het afval niet met het blote oog te zien is, maar geschat wordt dat ze minimaal de grootte van de staat Texas hebben.

Daarnaast zijn er onderzoeken die aantonen dat er hoge waardes van kwik te vinden is in vis 2 2. http://nutritionfacts.org/video/mercury-vs-omega-3s-for-brain-development/ × .

Ook bevat vis hoge waardes van PCB´s (polychloorbifenylen) die vroeger in koelkasten werden gebruikt. Deze gevaarlijke verbinding is gekoppeld aan neurologische problemen en aangeboren afwijkingen bij baby’s 3 3. http://nutritionfacts.org/video/how-long-to-detox-from-fish-before-pregnancy/ × .

Ondanks alles heeft vis een reputatie dat het gezond is. Vooral omdat het je zou beschermen tegen hart -en vaatziekten.

Mensen beseffen vaak niet dat vis veel cholesterol bevat 4 4. http://nutritionfacts.org/video/switching-from-beef-to-chicken-fish-may-not-lower-cholesterol/ × . Zo bevat een rib-eye steak van 85 gram zo’n 70 mg cholesterol, 85 gram garnalen bevat maar liefst 161 mg cholesterol.

Tal van studies tonen aan dat de consumptie van cholesterol in verband staat met een verhoogd risico van hart -en vaatziekten.

Ondanks dat vis veel van de goede omega-3 vetten bevat, zijn de meeste vetten in vis ongezond. Van de vetten die in vis zit is 15 – 30% daarvan verzadigd. Dit stimuleert de lever om meer cholesterol te produceren.

Vetrijke voeding wordt in verband gebracht met een ongezond hart -en vatenstelsel.

Gelukkig kun je met een volwaardig plantaardig dieet je cholesterol gehalte terugdringen. Een afname van 1% cholesterol betekent namelijk een vermindering van 2% op kans op hart -en vaatziekten.

Eet veel groenten & fruit en je cholesterol zal vanzelf dalen.

Vis is geen duurzaam voedsel

Er is geen reden om deze destructieve vorm met de bio-industrie voort te zetten om onze magen te vullen.

De wetenschap heeft zonder twijfel bewezen dat het niet nodig is om dierlijk voedsel te consumeren om te overleven. Sterker nog, het is het tegenovergestelde.

Zo is het verwijderen van dierlijk voedsel uit je dieet niet alleen goed voor jezelf, ook profiteren de dieren en onze planeet hier enorm van.

Vegan worden en daarmee je gezondheid beschermen en je milieu impact verminderen is simpel.

Photo Credits:

Whale Killing – Flckr.com
Turtle – emaze.com
Slavernij in de visserij – NBC News
Finding Nemo – Disney

Voetnoten

  1. https://www.theguardian.com/global-development/2016/feb/25/slavery-trafficking-thai-fishing-industry-environmental-justice-foundation
  2. http://nutritionfacts.org/video/mercury-vs-omega-3s-for-brain-development/
  3. http://nutritionfacts.org/video/how-long-to-detox-from-fish-before-pregnancy/
  4. http://nutritionfacts.org/video/switching-from-beef-to-chicken-fish-may-not-lower-cholesterol/

Over Maik Süter

Ik at een halve kilo vlees per dag en werkte in een slagerij, maar sinds eind 2012 ga ik als vegetariër door het leven (en sinds 2015 als veganist). Sindsdien heb ik tonnen energie, ben ik 7 kilo afgevallen en draag ik bij aan een betere wereld. Nu probeer ik andere mensen te inspireren om ook deze lifestyle te leven.

7 reacties voeg reactie toe

  1. Ik ben Anna en ben het met de stelling absoluut eens en ben al vele jaren op de goede weg.
    Stichting Animal Right draag ik ook een warm hart toe.
    Ik leef 100% vegetarisch en voor 98% veganistisch.
    Misschien nog iets hoger. Een enkele omstandigheid die zich voor doet.
    Ik loop vaak op tegen tegenstanders en moet me dan verdedigen, dat is soms lastig. Ik bak ook vegan en mijn bezoek blijkt het heerlijknte vinden, vooral mijn appeltaarten en spelt, noten en vruchten cake.
    Liefs, Anna

  2. Bedankt voor dit artikel! In mei 2020 was is 30 jaar vegetariër, sinds 4 jaar eten we thuis volwaardig plantaardig. Op verplaatsing flunk ik heel af en toe met kaas en vis: dat voelt niet goed. Vis laten staan lukt prima vanaf nu want je artikel is het laatste zetje dat ik nodig had. Ik merk wel dat ik nog steeds een soort verslaving heb aan kaas. Ik koop allerlei plantaardige alternatieven, vaak heel lekker, en toch, bij de bioboer of in de winkel kan ik echt vol verlangen loeren naar een stukje oude kaas … Een neurologische verbinding die ik graag nog wil herprogrammeren. Ik start met Cowspiracy te kijken …

  3. Ik ben al jaren 95%vegetarisch.
    Als ik kwark of vlees koop voor mijn familie dan is het bij een bio boer, maar die eten ook vaak vegetarisch.
    Vis eet ik wel eens maar alleen ook van Fish and more.
    Maar ik merk dat ik steeds meer moeite heb om vis en garnalen te eten wat ik al niet veel deed, dat ik eigenlijk het ook al een tijd niet gegeten heb. Zeker na een documentaire over garnalen eet ik dat al niet meer. Langzaam ga ik naar de meer vegan kant.
    Wat mij eigenlijk steeds meer aan gaat spreken, zeker door jou artikelen. Dus bedankt voor de info.

  4. Dank je wel Maik! Nu heb ik weer wat meer informatie om mijn keuze om geen vlees én vis (en sinds dit jaar ook de stap gezet naar veganistisch eten) te eten te ‘verdedigen’. Want ik krijg altijd de opmerking inderdaad “maar vis is goed voor je hersenen”.

Laat Een Reactie Achter